Cookie (çərəz), veb saytlar tərəfindən istifadəçilərin məlumatlarını toplamaq və yadda saxlamaq üçün istifadə olunan kiçik məlumat fayllarıdır. Veb brauzerinizə yüklənən bu fayllar, istifadəçilərin veb saytla olan əlaqəsini təhlil etməyə və daha fərdiləşdirilmiş bir təcrübə yaratmağa kömək edir. Cookie-lər, əsasən istifadəçinin ziyarət etdiyi səhifələri, baxdığı məhsulları, qeydiyyat məlumatlarını yadda saxlayır və növbəti dəfə sayt ziyarət edildikdə bu məlumatları istifadə edir.
Cookie-lər, digital marketingdə ən çox istifadə olunan alətlərdən biridir, çünki onlar istifadəçi davranışlarını izləmək və fərdiləşdirilmiş təcrübə yaratmaq üçün vacibdir. İstifadəçilərin onlayn fəaliyyətlərini izləyərək, cookie-lər daha uyğun reklamlar və məzmunlar təqdim etməyə imkan verir.
Cookie necə işləyir?
Cookie-lər, veb sayt tərəfindən istifadəçinin brauzerinə yüklənən kiçik fayllardır. İstifadəçi sayta daxil olduqda, saytdan gələn cookie faylı istifadəçinin brauzerində saxlanır və növbəti dəfə həmin istifadəçi saytı ziyarət etdikdə, bu fayl istifadəçi haqqında müəyyən məlumatları təqdim edir.
Məsələn, bir onlayn mağazada alış-veriş edərkən, seçdiyiniz məhsulların yadda saxlanması mümkündür. Bu məlumatlar cookie-lər vasitəsilə toplanır və növbəti ziyarətdə həmin məhsullar istifadəçiyə göstərilə bilər. Cookie-lər həmçinin istifadəçinin sayt üzərində keçirdiyi vaxtı, səhifələr arası keçidlərini və alışveriş səbətinə əlavə etdiyi məhsulları izləyir.
Cookie növləri
Cookie-lər müxtəlif növlərə bölünür və hər biri fərqli məqsədlər üçün istifadə olunur.
Sessiya Cookie-ləri (Session Cookies)
Sessiya cookie-ləri, yalnız istifadəçi bir səhifəni ziyarət etdiyi müddət ərzində aktivdir və səhifəni tərk etdikdə silinir. Bu cookie-lər, veb saytın sürətini artırmağa və istifadəçi məlumatlarını ziyarət müddətində yadda saxlamağa kömək edir.
Daimi Cookie-lər (Persistent Cookies)
Daimi cookie-lər isə istifadəçinin brauzerində uzun müddət saxlanır. Bu cookie-lər, istifadəçinin növbəti ziyarətində onu tanıyır və istifadəçinin əvvəlki məlumatları ilə təcrübəsini fərdiləşdirir. Bu cookie-lər digital marketing üçün çox önəmlidir, çünki onlar istifadəçinin veb saytla olan əlaqəsini davamlı olaraq izləyir.
Üçüncü Tərəf Cookie-ləri (Third-Party Cookies)
Üçüncü tərəf cookie-ləri, başqa şirkətlər tərəfindən istifadə olunur və əsasən reklam və analitik məqsədlər üçün istifadə edilir. Bu cookie-lər, istifadəçi məlumatlarını müxtəlif veb saytlar arasında izləyərək, daha uyğun və hədəfli reklamlar təqdim etməyə imkan verir.
Cookie-lərin digital marketingdəki rolu
Cookie-lər digital marketing strategiyalarının ayrılmaz bir hissəsidir. Onlar istifadəçilərin davranışlarını izləmək və daha fərdiləşdirilmiş təcrübə yaratmaq üçün istifadə olunur. Cookie-lər vasitəsilə reklamverənlər istifadəçilərin əvvəlki ziyarətlərini, tıkladığı məhsulları və maraq dairələrini izləyərək, ona uyğun reklamlar təqdim edirlər.
Reklam Hədəfləmə: Cookie-lər, reklamverənlərə hədəfli reklamlar təqdim etməkdə kömək edir. Məsələn, bir istifadəçi müəyyən bir məhsul axtarırsa, həmin məhsul haqqında fərdiləşdirilmiş reklamlar həmin istifadəçiyə növbəti dəfə göstərilir. Bu, reklamların daha effektiv və məqsədyönlü olmasına imkan verir.
Analitik və Təhlil: Cookie-lər veb saytların təkmilləşdirilməsi üçün də istifadə olunur. İstifadəçilərin hansı səhifələri ziyarət etdiyini, hansı məhsulları gördüyünü və necə hərəkət etdiyini izləyərək, sayt sahibləri və reklamverənlər marketinq kampaniyalarını daha düzgün və daha təsirli şəkildə yönləndirə bilərlər.
Cookie-lərin izlənməsi üçün alətlər
Cookie-lərin izlənməsi və idarə edilməsi, digital marketing strategiyalarında vacibdir. Bu məqsədlə istifadə edilən bəzi proqramlar və alətlər bunlardır:
Google Analytics
Google Analytics, istifadəçi davranışını izləmək və veb sayt performansını analiz etmək üçün geniş istifadə olunan bir alətdir. Bu alət, cookie-lər vasitəsilə istifadəçilərin sayt üzərindəki hərəkətlərini izləyir və reklamverənlərə hədəfli kampaniyalar yaratmağa kömək edir.
Facebook Pixel
Facebook Pixel, istifadəçilərin Facebook və Instagram üzərindəki fəaliyyətlərini izləyən bir alətdir. Bu, reklamverənlərə istifadəçilərin veb sayt ilə əlaqələrini analiz etməyə və onları daha doğru reklam hədəfləri üçün izləməyə imkan verir.
Hotjar
Hotjar, istifadəçilərin sayt üzərindəki davranışlarını analiz edən və vizual şəkildə təqdim edən bir alətdir. Bu alət cookie-ləri istifadə edərək istifadəçilərin səhifə üzərindəki hərəkətlərini, kliklədikləri yerləri və vaxt keçirdikləri sahələri izləyir.
Cookiebot
Cookiebot, veb sayt sahiblərinin cookie-ləri izləməsi və istifadəçilərə cookie-lər barədə məlumat verməsi üçün istifadə edilən bir alətdir. Bu alət, həmçinin istifadəçilərin cookie-ləri qəbul etmə və ya imtina etmə hüququnu təmin etmək üçün istifadə olunur.
Cookie-lərin təhlükəsizlik və gizlilik riskləri
Cookie-lərin istifadəsi, həm də bəzi təhlükəsizlik və gizlilik məsələlərini ortaya çıxara bilər. Cookie-lər istifadəçi məlumatlarını toplayarkən, bu məlumatların üçüncü tərəflər tərəfindən necə istifadə olunacağı bilinmir. Bu səbəbdən istifadəçilərin məlumatlarını qorumaq üçün veb saytlar GDPR kimi qanunlara riayət etməlidir.
GDPR və Cookie Razılığı: Avropa İttifaqı tərəfindən tətbiq edilən Ümumi Məlumatların Qorunması Qanunu (GDPR), istifadəçilərin məlumatlarının necə toplanacağını və necə istifadə ediləcəyini izləmək və istifadəçilərə razılıq vermə imkanı yaratmaqla bağlı ciddi tələblər qoyur.
İstifadəçilər cookie-ləri istədikləri zaman deaktiv edə və ya silə bilərlər. Bununla yanaşı, veb saytlar istifadəçilərə cookie-lərdən istifadə barədə məlumat verməli və onlardan razılıq almalıdır.
Cookie-lər, digital marketingin əsas alətlərindən biridir və istifadəçilərin davranışlarını izləyərək hədəfli reklamlar və fərdiləşdirilmiş təcrübələr yaratmağa imkan verir. Bu, reklamverənlərə daha effektiv kampaniyalar qurmağa və istifadəçi təcrübəsini yaxşılaşdırmağa kömək edir. Ondigital Agentliyi olaraq,digital marketing strategiyalarını inkişaf etdirməyə dəstək oluruq. Əgər siz də digital marketing xidmətlərimizdən yararlanmaq istəyirsinizsə, bizə müraciət edə bilərsiniz.
